Caris-tentoonstelling in de Oude Sterrewacht
Een initiatief van Sterrewacht Leiden, het sterrenkundig instituut van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden, en de Hortus botanicus Leiden
Op 7 maart opent in de Oude Sterrewacht in de Hortus een tentoonstelling van de 98-jarige kunstenaar Gerard Caris. Het werk van deze bijzondere kunstenaar speelde een rol in toonaangevende exposities in binnen- en buitenland, waaronder het Stedelijk Museum in Amsterdam en het ZKM Karlsruhe. De overzichtstentoonstelling ‘Het vijfhoekige heelal van Gerard Caris’ presenteert meer dan 40 abstracte reliëfs, sculpturen en schilderijen afkomstig uit zijn privécollectie, waarvan het merendeel niet eerder te zien is geweest. Centraal staat het door Caris ontwikkelde pentagonisme, ofwel vijfhoekigheid. De tentoonstelling is tot en met 30 juni van woensdag t/m zondag van 11-16 uur gratis te bezichtigen bij een bezoek aan de Hortus (Museumkaart gratis). Bij de tentoonstelling is een wandelroute door de Hortus langs enkele kunstwerken en natuurlijke vijfhoeken in het plantenrijk. Meer informatie en kaarten staan op hortusleiden.nl/caris.
De tentoonstelling is een initiatief van Sterrewacht Leiden, het sterrenkundig instituut van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden, en de Hortus botanicus Leiden. De tentoonstelling vindt plaats in het bezoekerscentrum in de Oude Sterrewacht en markeert het begin van een nieuwe samenwerking tussen Sterrewacht en Hortus. Komende jaren gaan zij gezamenlijk het bezoekerscentrum programmeren met kunst, natuur en wetenschap als inspiratiebron. Eind april opent de Hortus langs de Oude Sterrewacht een nieuw pad, waardoor het voor bezoekers mogelijk is een rondwandeling door de tuin te maken. Hiermee gaat een langgekoesterde wens van de Hortus in vervulling. Op 23 mei opent bij dit nieuwe pad een nieuw tuindeel met mediterrane beplanting.
Uitzonderlijke plek binnen de kunst
Gerard Caris (Maastricht, 1925) is gedurende zijn hele carrière gedreven door een fundamentele nieuwsgierigheid naar de wiskundige structuur van de vijfhoek. In zijn werk onderzoekt hij de onkenbare structuren van onze wereld, van de kleinste schalen in de natuur tot de grootste structuren van sterrenstelsels. Caris legt op een unieke, natuurlijke manier verbindingen tussen kunst en wetenschap. Daarmee neemt hij een uitzonderlijke plek in binnen de kunst van de 20e eeuw. Zijn werk wordt vaak in verband gebracht met dat van vroege, geometrisch-abstract werkende kunstenaars zoals Mondriaan en andere leden van De Stijl, maar ook met het werk van M.C.Escher en met Nul-kunstenaars zoals Jan Schoonhoven. Tegelijkertijd vormt zijn Pentagonisme een universum op zichzelf.
Wiskundige schoonheid
Door de kracht van herhaling en de zuivere inzet van beeldende middelen is het werk van Caris van een grote schoonheid. De tentoonstelling geeft een overzicht van het oeuvre dat hij in bijna 60 jaar opbouwde, met abstracte reliëfs, sculpturen, schilderijen en grafisch werk. Een speciaal gemaakte video waarbij de bijna 100-jarige Caris in zijn atelier wordt geïnterviewd geeft inzicht in zijn leven en drijfveren. Zijn werkproces wordt toegelicht in een speciale ruimte met schetsen en prototypes. Al met al biedt de tentoonstelling een prachtige artistieke en wiskundige ontdekkingsreis. Sterrenkundige Frans Snik, samensteller van de tentoonstelling: “Veel van Caris zijn werk is overduidelijk geïnspireerd door de moderne sterrenkunde. Zijn zinsbegoochelende werk getuigt van een onophoudelijke zoektocht naar universele wetmatigheden in kunst en wetenschap, in de natuur en in het heelal.”
Film
Bekijk hier het interview met de bijna 100-jarige Caris in zijn atelier, dat op de tentoonstelling te zien is.