Sporkehout of Vuilboom

Misschien niet fraai, wel nuttig

Imkers en vlinderliefhebbers betreuren het zeer dat sommige bosbeheerders sporkehout verwarren met jonge Amerikaanse vogelkers. Dat komt doordat ze beide lenticillen of kurkporiën hebben, die als witte streepjes te zien zijn op de bast. De Amerikaanse vogelkers woekert nogal en wordt daarom zoveel mogelijk bestreden, terwijl sporkehout niet woekert en een bijzonder waardevolle leverancier van nectar en stuifmeel is, waar allerlei insecten, zoals honingbijen, op afkomen. Toch is de struik of boom nog steeds algemeen te vinden op zure grond in allerlei bostypen, maar ook wel in droge tot natte struwelen en op kapvlakten.

De struik als geheel woekert dus niet, maar uit afgehakte of gezaagde takken groeit sporkehout zeer snel weer uit. De Nederlandse naam is dan ook verbonden met sprokkelhout. De wetenschappelijke naam verwijst met Frangula naar ‘frangere’, wat ‘breken’ betekent: het hout breekt gemakkelijk af, wat bij sprokkelen uiteraard een fijne eigenschap is.

De sierwaarde van sporkehout is beperkt, hij heeft geen opvallende bloemen of bladeren. De kleine bloemen zijn groenachtig tot wit en staan in de oksel van een eirond blad. Sporkehout heeft geen doornen, maar hoort wel bij de wegedoornfamilie (Rhamnaceae).

Opvallend is dat alle stadia van voortplanting tegelijkertijd aanwezig zijn: bloemen, knoppen en bessen. Vogels eten de rijpe donkerpaarse bessen en zorgen voor de verspreiding.