Knopig helmkruid
Scrophularia nodosa
Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae)
Thans niet bedreigd
Helm met zoete inhoud
Knopig helmkruid stelt geen hoge eisen aan de grond, maar houdt wel van wat zon. Een zonnige plek of halfschaduw met een matig vochtige en matig voedselarme grond is al genoeg. Knopig helmkruid bloeit van juni tot september met roodbruine, helmvormige bloemen. Hommels zijn er dol op. Ook bij wespen zijn deze bloemen favoriet.
In de natuur is knopig helmkruid te vinden langs bosranden, houtwallen, heggen, spoorbermen etc. Ook in de tuin verwildert deze plant gemakkelijk. De tweezijdig symmetrische bloemen staan op een tot 120 cm lange vierkante, onbehaarde stengel met donkergroene bladeren. Ze lijken wel wat op lipbloemen, maar toch hoort helmkruid tot een heel andere familie: de helmkruidfamilie. De overwinterende, dikke wortelstok heeft opvallende, knolachtige uitwassen.
Bij de naamgeving van de plant heeft de toepassing als geneeskruid een duidelijke rol gespeeld. Scrofuleus heeft met (ontsteking van) klieren te maken en nodosa betekent knopig. Men gebruikte de wortels bij aandoeningen die met knobbels en zwellingen gepaard gaan, zoals aambeien en lymfeklierzwellingen. Tegenwoordig wordt knopig helmkruid nog toegepast bij borst- en bindvliesontsteking.
Thema's
Knopig helmkruid wordt in de kruidengeneeskunde en homeopathie aangeprezen om zwellingen te bestrijden, inclusief kanker, en om huidaandoeningen zoals psoriasis en eczeem te behandelen.
Knopig helmkruid heeft positieve effecten op de genezing van wonden, waarvoor iridoïde glycosiden verantwoordelijk worden gehouden. Het interne gebruik bij hartaandoeningen wordt afgeraden.
Details
| Omschrijving: | Overige kruidachtige planten, de vierkante stengels kunnen tot ca. 1,2 m hoog worden. |
|---|---|
| Verspreiding: | Gematigde zone van het noordelijk halfrond, met uitzondering van westelijk noord-amerika. |
| Leefgebied: | Op open vochtige en voedselrijke gronden in loofbossen, langs bosranden, ook in bermen. |
| Jaarcyclus: | Vaste planten, inclusief bomen en struiken |
| Winterhardheid: | Kouder dan -20 °c |
| Bloeiperiode: | Juni - september |
| Bloemkleur: | Bruin, rood, groen, geel |
| Notities bloemen: | De bloemkroon is deels roodbruin en deels groenachtig geel. |
Bronnen
http://www.floravannederland.nl/planten/knopig_helmkruid/,https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Scrophularia+nodosa ,
https://en.wikipedia.org/wiki/Scrophularia_nodosa,
http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1703&menuentry=soorten,
Pasdaran, A. & Hamedi, A., 2017. The genus Scrophularia: a source of iridoids and terpenoids with a diverse biological activity. Pharmaceutical Biology 55(1): 2211-2233. https//doi.org/10.1080/13880209.2017.1397178