Tongvaren

Kan niet tegen opschoonacties

Tongvaren is een middelhoge, ook in de winter groene plant, met in de zomer rijpe sporen. De bladschijf (het blad) is ongedeeld, tongvormig, heeft gave randen en is glanzend lichtgroen. Sporen zitten in ‘sori’ ofwel sporenhoopjes met een vliesje, die in twee evenwijdige rijen op de onderkant van het blad te zien zijn.

Ecologie en leefgebied

Tongvaren komt voor van het Marokkaanse Atlasgebied tot bij de Kaspische Zee. Ook in Japan en Noord-Amerika. In Nederland is hij in een groot deel van het land te vinden: op doorgaans beschaduwde, vochtige plaatsen zoals oude muren, greppelkanten, in basaltglooiingen, bossen, onder struikgewas of op dood hout. Deze varen heeft een vochtige plek nodig om van een spoor tot een kiemplantje te ontwikkelen. Strenge vorst verdraagt hij slecht. Het milde klimaat in stedelijk gebied biedt de tongvaren kansen. Na een lange reeks gematigde winters heeft de plant zich vooral in West-Nederland kunnen uitbreiden. Als licht stikstofminnende plant profiteert tongvaren bovendien van de vermesting van het milieu.

Bedreiging

De tongvaren is niet bedreigd maar wel wettelijk beschermd, onder andere tegen uitsteken, en neemt - mogelijk ook als gevolg verbetering van de luchtkwaliteit door minder zwaveldioxide - toe, ook op oude muren. Meer dood hout in het bos is goed voor diverse varens, opschoonacties van oude muren juist funest. Leuke jonge tongvarentjes zijn in het wild te bewonderen op de noordelijke muur van de entree van de Groene Plantage (voorheen het Hugo de Vriesgebouw), het verblijf van de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen naast de Amsterdamse Hortus.