IJzerhard
Verbena officinalis
IJzerhardfamilie (Verbenaceae)


IJzersterk kruid
IJzerhard is een overblijvende plant met slanke, vierkantige stengels die tot een meter hoog kunnen worden. Aan het einde van de stengels staan de kleine, roze tot lila gekleurde bloempjes, gerangschikt in dunne, ijle aren. De plant geurt niet en heeft een onaangename, bittere smaak. De stengels van deze plant zijn hard en taai en aan de basis verhout. Ze hebben een metaalachtige kleur. IJzerhard is in ons land vrij zeldzaam en komt het meest voor in gebieden langs de Maas en in Zeeland.
Vroeger dacht men dat je met het sap ijzer nog harder kon maken, vandaar de naam. In ons land komt maar één soort van de ijzerhardfamilie van nature voor: Verbena officinalis. Officinalis betekent: ‘van oudsher in de apotheek aanwezig’. Vroeger werden sommige kruiden bij lange wandeltochten nog wel eens in de schoenen gedragen om vermoeidheid tegen te gaan. IJzerhard hoort hier ook bij.
De naam Verbena zou zijn afgeleid van herbena, dat afkomstig is van herbeo (groen). In oude tijden zou de plant een magische betekenis hebben gehad en gebruikt zijn als groen bij offerfeesten. IJzerhard wordt in de fytotherapie onder andere gebruikt bij zenuwzwakte en vermoeidheid.
Thema's

IJzerhard wordt oraal gebruikt om problemen met de spijsverteringsorganen en lucht- en urinewegen te verbeteren. Dit kruid zou versterkend werken, koorts en pijn verminderen en, wanneer uitwendig aangebracht, zweren, puisten, wonden en huidklachten genezen. De plant heeft een bittere smaak en bevat onder meer iridoïde glycosiden, waarvan sommige farmacologische activiteit vertonen in dierproeven, b.v. verbenalin dat de hartslag vertraagt, de bloeddruk verlaagt en de darmactiviteit verhoogt, en verbenin dat de melkproductie van zoogdieren verhoogt. De bovengrondse delen vertoonden in laboratoriumtesten aanzienlijke activiteit tegen bacteriën en de plant wordt beschouwd als veelbelovend voor de ontwikkeling van nieuwe antibiotica.
Details
Omschrijving: | Overige kruidachtige planten, tot 75 cm. |
---|---|
Verspreiding: | Europa |
Leefgebied: | Op matig vochtige, kalkhoudende, stikstofrijke stenige grond langs wegen, op dijken en in ruigten op spoorwegterreinen. |
Jaarcyclus: | Vaste planten, inclusief bomen en struiken |
Winterhardheid: | Tot -20 °c |
Bloeiperiode: | Juni - oktober |
Bloemkleur: | Wit, paars |
Notities bloemen: | De bleeklila bloemen staat in dunne lange vertakte ijle aren. |
Bronnen
http://www.floravannederland.nl/planten/ijzerhard,http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1716&menuentry=soorten,
https://www.prota4u.org/prosea/view.aspx?id=473,
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-88/verbena,
Ahmed D. et al. - 2017. Verbena officinalis a herb with promising broad spectrum antimicrobial potential. Cogent Chemistry 3(1). https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23312009.2017.1363342