Gelderse roos
Viburnum opulus
Sneeuwbalfamilie (Viburnaceae)
Thans niet bedreigd
Pestvogel lust er pap van
Deze algemene struik van 3 tot 4 meter hoog is te herkennen aan de grote, schermvormige, witte tuilen. De buitenste bloemen zijn het grootst maar steriel en zijn bedoeld om bestuivers te lokken. Kleine, vruchtbare bloemen bevinden zich in het midden. De naam Viburnum is afgeleid van het Latijnse ‘vincio’, dat binden betekent. Sommige zeer taaie en buigzame takken kunnen net als wilgentakken als bindmateriaal worden gebruikt. Opulus was de Latijnse naam van de Spaanse Aak, een esdoornsoort waar het blad van de Gelderse roos wel op lijkt.
In september zijn de rode vruchten rijp, giftig voor ons en niet geliefd bij veel vogels omdat ze bitter smaken. De pestvogel is hierop een uitzondering en eet zijn eigen gewicht aan bessen makkelijk op.
De schors van de Gelderse roos wordt gebruikt voor medicinale doeleinden vanwege zijn kalmerende en kramp-opheffende werking. De inheemse bevolking van Noord-Amerika maakte hier al gebruik van als middel tegen o.a. menstruatieproblemen. In de natuurgeneeskunde wordt de Gelderse roos vooral gebruikt als bloeddrukverlagend middel omdat het kalmeert en bloedvatverwijdend werkt en wordt het voorgeschreven bij migraine, stress en hartkloppingen.
Thema's
In de traditionele volksgeneeskunst wordt de schors gebruikt ter verlichting van menstruatiekramp of voor de behandeling van migraine, hoofdpijn en prikkelbare darmsyndroom.
Bessen worden gegeten door pestvogels.
Details
| Omschrijving: | Struik, tot 4 m hoog. |
|---|---|
| Verspreiding: | Europa, middellandse zeegebied, klein azië |
| Leefgebied: | Vochtige plaatsen, in bosranden. |
| Jaarcyclus: | Bladverliezende vaste plant, bloeit meermalig |
| Winterhardheid: | Tot -20 °c |
| Bloeiperiode: | Juni |
| Bloemkleur: | Wit |
| Notities bloemen: | Witte schermen 5-10 cm, met grotere randbloemen en middenin kleinere bloemen. |
| Vruchtperiode: | Juli - oktober |
| Vruchtkleur: | Geel, rood |
| Notities vruchten: | Gele en uiteindelijk rode vlezige bessen (steenvrucht) 0,8-1cm, in hangende schermen. |
| Op z'n mooist: | Juni - oktober |