Madeira-ooievaarsbek Onofficiële naam

Op de rand van uitsterven

Zoals haar naam al aangeeft is deze soort alleen op het eiland Madeira in het wild te vinden in laurierbos.

Deze imposante, exotisch ogende ooievaarsbek heeft al in het eerste jaar na kieming bijzonder grote (vaak 30 cm of breder) en diep ingesneden bladeren, die in het jaar erop gevolgd worden door veel lichtroze bloemen, die naar het hart toe donkerder roze zijn. De bloemen staan in hoge bloemtrossen ver boven het blad. Na de bloei van april-juni, verrast ze met een mooie rode herfstkleur.

Madeira was tot enkele eeuwen geleden overdekt met laurierbos dat is ontgonnen ten behoeve van de landbouw. Wat resteert is beschermd maar niettemin wordt Geranium maderense slechts zeer sporadisch in het wild gezien.

Ecologie en leefgebied

Zoals haar naam al aangeeft is deze endeem alleen op het eiland Madeira in het wild te vinden. Ze heeft een bijna even mooie tegenhanger op de Canarische eilanden: Geranium canariense. Beide soorten hebben een vergelijkbare ecologie. Ze staan in de ondergroei, vaak op (vochtigere en koelere) noordhellingen in het aloude laurierbos. Dit bijzondere bostype met kleinbladige, altijdgroene loofbomen komt voor in de vochtige subtropen. Vroeger nabij de Middellandse zee, thans op Madeira en enkele Canarische eilanden. Als er voldoende bodemvorming is met humus kan Madeira-ooievaarsbek ook op rotsige kliffen groeien.

Bedreiging

Madeira was tot enkele eeuwen geleden overdekt met bos dat is ontgonnen en verwoest ten behoeve van de landbouw. Wat resteert van het laurierbos is beschermd tegen verder verval sinds het instellen van een Werelderfgoed zone in 1999. Toch wordt Geranium maderense maar sporadisch in het wild gezien. Ze groeit nog op 3 locaties met minder dan 50 individuen. De populatie lijkt stabiel maar het leefgebied staat door verstedelijking, wegenaanleg en de komst van invasieve soorten van buiten Madeira onder druk. Natuurlijke rampen als stormen en landverschuivingen kunnen de Madeira-ooievaarsbek ook verder in het nauw drijven. Vandaar haar alarmerende status ‘Critically Endangered‘.