Driekleurig viooltje
Viola tricolor subsp. tricolor
Viooltjesfamilie (Violaceae)
Een eigen gezicht
Met een beetje fantasie heeft de bloem van het driekleurig viooltje de vorm van een gezichtje. Kleurrijke, vlinderachtige gezichtjes, die je aankijken en je lijken toe te lachen. Dit komt doordat de vijf zacht gekleurde kroonbladen een tweezijdig symmetrisch geheel vormen. Bovendien maakt de stengel vlak onder de bloem een sterke buiging, net als de hals van een zwaan, waardoor de bloem verticaal komt te staan. Het onderste kroonblad heeft een naar achter wijzende bloembuis, de spoor die gevuld is met nectar Handig want de bloem is niet geschikt voor zelfbestuiving. De donkere streepjes op de kroonbladen wijzen de bestuivende insecten de weg naar de voorraad nectar.
Het driekleurig viooltje komt in Europa met diverse ondersoorten plaatselijk algemeen voor, van Lapland tot aan de Middellandse Zee. En daarnaast ook in Siberië. Het plantje is meestal eenjarig en bloeit van mei tot oktober. Er worden geen hoge eisen aan de grondsoort gesteld, het viooltje houdt van pas omgewerkte grond en braakliggende terreinen. In Nederland komt het driekelurig viooltje voor op akkers, heidegronden en in de duinen.
Het culinair gebruik van het driekleurig viooltje beperkt zich meestal tot de toepassing van de bloemen om, al dan niet fijn besuikerd, koude gerechten mee te versieren zoals ijs of cake.
Veel bekender is de toepassing als geneeskruid. Bij oude vermeldingen was het vaak niet duidelijk om welke viooltjessoort het ging. Dodoens (1554) beschreef als een van de eersten een duidelijke verhandeling over het driekleurig viooltje. Opvallend is dat het bij veel auteurs als geneeskruid voor kinderen wordt gezien. Het driekleurig viooltje is gemakkelijk uit zaad op te kweken.
Thema's
Viola tricolor, heeft een lange geschiedenis als medicinale plant en is gedocumenteerd in de Farmacopee van Europa. Vanwege zijn ontstekingsremmende eigenschappen wordt het beschouwd als een traditioneel middel tegen huidziekten, bijvoorbeeld voor de behandeling van korsten, jeuk, zweren, eczeem of psoriasis. Het wordt ook gebruikt bij de behandeling van ontstekingen van de longen en de borstkas zoals bronchitis of astma.
Driekleurig Viooltje bevat een zeer lage dosis salicylzuur. Bij overgevoeligheid hiervoor dus beter niet gebruiken. Verder kan de alkaloïde violine bij een te grote dosis braakneigingen veroorzaken.
Het driekleurig viooltje is een symbool van de herinnering. In de bloementaal betekent het driekleurig viooltje 'je bent in mijn gedachten'.
Gele, groene en blauwgroene kleurstoffen kunnen worden verkregen uit de bloemen.
De jonge blaadjes en bloemknoppen kunnen rauw of gekookt worden gegeten. Als men ze in soep gebruikt wordt deze dikker net als door toevoeging van okra. Men kan ook thee zetten van de blaadjes. De kleine mooie bloemetjes worden aan salades toegevoegd of als garnering gebruikt.
Details
Omschrijving: | Overige kruidachtige planten, 5 - 40 cm hoog. |
---|---|
Verspreiding: | Europa. ook in gematigde gebieden in azië en in klein-azië. |
Leefgebied: | Akkers, braakliggende grond, bermen. |
Jaarcyclus: | Bloeit eenmalig, eenjarige |
Winterhardheid: | Tot -20 °c |
Bloeiperiode: | April - oktober |
Bloemkleur: | Diverse kleuren |
Notities bloemen: | Bloem vaak bovenste 2 kroonbladen paarsblauw, twee zijbladen lichter blauw, onderste geel met witte rand. |
Vruchtperiode: | Mei - november |
Vruchtkleur: | Bruin |
Notities vruchten: | Beige, na rijping bruine doosvrucht met 3 kleppen. |
Op z'n mooist: | April - november |