Haver
Avena sativa
Grassenfamilie (Poaceae)
Al duizenden jaren aanbevolen
Haver is een tot 1,2 m hoog graan met een sierlijke losse, bij rijpheid overhangende, aar. Het wordt al bijna 10000 jaar, vanaf de late steentijd, geteeld. De oorsprong wordt in Zuidoost-Europa vermoed, maar in het wild is de soort niet meer te vinden. Vroeger was haver op de zandgronden een belangrijk gewas voor zowel vee (paarden) als eigen consumptie (haverkoeken, havervlokken). Oorspronkelijk was haver ook het belangrijkste graan voor de bierbrouwerij, waar de brouwgerst pas later furore maakte.
Hoewel haver geen gluten bevat, bevat het echter wel andere eiwitten (avenine), die ook bij sommige coeliakiepatiënten een reactie kunnen veroorzaken. Haver werd door Hippokrates, Plinius de Oudere en Galenus aanbevolen om de veronderstelde versterkende en zeker ook zeer voedzame eigenschappen.
Thema's
Is een kroonjuweel in het Nederlands Openluchtmuseum.
Haver is een ingedriënt van uiteenlopende voedingsprodukten, zoals ontbijtgranen, koekjes, broden en babyvoeding en wordt wel toegevoegd aan vlees.
Haver is afkomstig van Avena sterilis, een wilde haver. Deze verspreidde zich, als onkruid dat tussen tarwe en gerst voorkwam, van de ‘Vruchtbare Sikkel’ (een gebied van Israël tot West-Iran) naar Europa en raakte er zo'n 3000 jaar geleden ingeburgerd. Het groeide prima in het nattere, koudere Europa en werd al snel een gewaardeerd graan om zijn eigen kwaliteiten.
Het wordt ook gebruikt als bestanddeel van cosmetica en in uitwendige preparaten voor de behandeling van eczeem en droge huid.
Details
| Omschrijving: | Overige kruidachtige planten, met rechtopstaande halmen, 40-180 cm. |
|---|---|
| Verspreiding: | Gedomesticeerde haver is terug te voeren tot bronstijd in europa en wordt nu veel in de gematigde gebieden verbouwd |
| Leefgebied: | Gedomesticeerde haver wordt op veel plaatsen in de gematigde gebieden verbouwd. |
| Jaarcyclus: | Bloeit eenmalig, eenjarige |
| Winterhardheid: | Kouder dan -20 °c |
| Bloeiperiode: | Juni |
| Bloemkleur: | Groen |
| Vruchtperiode: | Augustus |
| Vruchtkleur: | Geel, bruin |
| Op z'n mooist: | Juni - augustus |