Korenbloem

Symbool van de wapenstilstand

Iedereen loopt weg met de hemelsblauwe korenbloem. Net als bij de klaproos die de korenbloem in akkers en bermen begeleidt, staat de bloem symbool voor snel vervliegende liefde. In Estland is het de nationale bloem, die het dagelijks brood symboliseert: een mooi idee, want de korenbloem groeit vanouds in graanakkertjes, die niet overbemest en stuk gespoten zijn met bestrijdingsmiddelen. In Frankrijk is de soort symbool van de wapenstilstand van 11 november 1918.

Ook is hij als geneeskruid in gebruik geweest: een afkooksel van korenbloem zou effectief zijn tegen sommige oogziekten. De bloemhoofdjes werden gebruikt als vochtafdrijvend middel en tegen rheumatiek. Gedroogde blaadjes worden ook aan thee toegevoegd.

Ecologie en leefgebied

Cyanus segetum komt oorspronkelijk uit Europa en Azië. Hij is wijd verspreid in alle delen van de wereld met een gematigd klimaat en is ingevoerd in Australië en Noord-Amerika. Aan het einde van de laatste ijstijd was de korenbloem een soort van open boomloze toendra’s, sinds de middeleeuwen een soort van graanakkers. De korenbloem houdt van zonnige, open plaatsen op matig droge, doorgaans matig voedselrijke grond die wordt omgewerkt. De soort is eenjarig, een pionier, en past daarom in graanakkers, soms ook in (spoor)bermen en tijdelijk braakliggende grond.

Bedreiging

In Nederland is de korenbloem vrij zeldzaam in het oosten en midden van het land en in Zuid-Limburg. Velden blauwe korenbloemen zijn schaars geworden. Door te intensieve landbouwmethoden is deze akkerbloem in zeer rap tempo uit West-Europa verdreven. Overmatig gebruik van herbiciden, efficiënte zaadzuivering en het gebruik van kunstmest deden en doen de korenbloem de das om.