Behaarde katoen
Gossypium hirsutum
Kaasjeskruidfamilie (Malvaceae)
Voor huid, hem(d) en haar
Katoen kent een rijke geschiedenis, al in het oude Egypte werd katoen gebruikt. Van de circa 40 Gossypium-soorten leveren er 4 katoenvezels. Gossypium hirsutum is daar één van en wordt vooral in Centraal-Amerika, de VS, het Caraïbisch gebied en Mexico op grote schaal verbouwd en vormt 90 procent van de wereldproductie.
Behaarde katoen is een tot anderhalve meter hoge struik met behaarde twijgen die bedekt zijn met olieklieren. De bloemen staan solitair in de bladoksels en zijn wit of lichtgeel van kleur en verkleuren later naar roze.
De vruchten zijn 4 tot 6 centimeter lange, droge, 5-hokkige doosvruchten die acht tot tien zaden bevatten. De zaden die zo groot zijn als een erwt, zijn dicht bedekt met haren die de katoenvezel vormen.
De vette olie uit de zaden wordt voor technische toepassingen gebruikt, maar is na verhitting ook bruikbaar in salades of om margarine mee te maken. Door verhitting verdwijnt de gifstof gossypol. De eiwitten en mineralen in de olie werken ontstekingsremmend en hebben een verzorgende werking voor de huid. Gossypol is een plantenstof die contraceptief werkt bij mannen en kanker tegengaat.
Thema's
Van het pluis op de katoenzaden wordt garen gesponnen voor stof, verbandgaas en watten. Het restant meel van gemalen zaden wordt gebruikt voor veevoer, visaas en organische mest. Katoenzaadolie wordt in huid en haar-verzorgingsproducten en zeep toegepast.
Van de zaden wordt katoenzaadolie geperst. Een van de bestanddelen van katoenzaadolie is gossypol, een plantengif dat is getest als mannelijk contraceptief en dat een anti-kankerwerking blijkt te hebben.
In de zaden zit veel proteïne. Je kunt ze roosteren en als snack eten. Ze hebben dan een nootachtige smaak. Gekookt worden ze gebruikt in stoofschotels en soep. Zaden kunnen tot poeder vermalen worden en gebruikt worden als broodmeel of cakemeel. Geplet katoenzaad levert na raffinage een plantaardige olie op om mee te koken.
Details
Omschrijving: | Struik, tot 1.5 m. |
---|---|
Verspreiding: | Centraal-amerika |
Leefgebied: | Droge gebieden, kust en verstoorde gebieden. |
Jaarcyclus: | Bloeit eenmalig |
Winterhardheid: | Tot -5 °c |
Bloeiperiode: | Augustus - september |
Bloemkleur: | Wit, geel |
Notities bloemen: | ? |
Bronnen
https://www.fnps.org/plants/plant/gossypium-hirsutum,https://nl.wikipedia.org/wiki/Behaarde_katoen,
Kräuter in Garten und Küche, Lingen Verlag.