Wilde kievitsbloem

Houdt van jaarlijkse overstroming

Kievitsbloem dankt haar naam aan de met stippels versierde eivormige bloem, die met wat fantasie op een kievitsei lijkt. Wilde kievitsbloem is een echte voorjaarsbloeier die goed is aangepast aan dit jaargetijde en groeit op vrij voedselrijke grond van licht bemeste hooilanden in boezemlanden en uiterwaarden.

Het verspreidingsgebied omvat het grootste deel van Midden-Europa. In Nederland is de soort sterk achteruitgegaan door slechte waterkwaliteit, ontwatering,  egalisatie en vroeg maaien of beweiden van graslanden. Alleen op een aantal locaties in Overijssel, met name langs de Overijsselse Vecht en bij Hasselt in de uiterwaarden, komt de kievitsbloem nog in redelijk grote aantallen voor.

Daarnaast is de wilde kievitsbloem één van de weinige planten in Nederland die in het verleden sterk is bedreigd door plukken en uitgraven.

Ecologie en leefgebied

Het verspreidingsgebied omvat het grootste deel van Midden-Europa. In Nederland is de soort nooit echt algemeen geweest. De afgelopen eeuw is de soort sterk achteruitgegaan. Alleen op een aantal locaties in Overijssel, met name langs de Overijsselse Vecht en bij Hasselt in de uiterwaarden, komt de kievitsbloem nog in redelijk grote aantallen voor. Wilde kievitsbloem groeit op vrij voedselrijke grond van licht bemeste hooilanden in boezemlanden en uiterwaarden. Belangrijk is een hoge grondwaterstand, jaarlijkse overstroming en aanvoer van mineraalrijk kwelwater. De soort heeft een voorkeur voor bodems met een afwisseling van klei- en veenlagen. De zaden blijven drijven en zijn voor de verspreiding dus afhankelijk van periodieke overstroming. Hommels zorgen voor bestuiving.

Bedreiging

Zware bemesting, slechte waterkwaliteit en ontwatering hebben hun tol geëist en ook egalisatie en vroeg maaien of beweiden van graslanden is funest. Daarnaast is de wilde kievitsbloem één van de weinige planten in Nederland die in het verleden sterk is bedreigd door plukken en uitgraven. Om deze redenen geniet de soort een wettelijk beschermde status. Ondanks dat er de laatste jaren sprake is van verbetering van de waterkwaliteit, is het perspectief voor de wilde kievitsbloem niet rooskleurig. De meeste individuen leven in goed beheerde reservaten.