Vijgcactus

Zoete, stekelige vruchten

Rond de Middellandse Zee kom je ze gewoon langs de weg tegen. Soms aangeplant als hoge hagen. Deze schijf- of vijgcactussen geven dan echt het gevoel van het vertoeven in een warm land. In Zuid-Europa is het een exoot net als de Agave. Beide families komen uit Amerika. De schijven, of areolen, zijn plat en ovaalrond en vormen de eigenlijke stengels van deze cactus. De schijven kunnen in deze streken een afmeting krijgen van wel 50 centimeter en ervoor zorgen dat de plant een hoogte van wel 5 meter kan bereiken.

Aan het einde van de schijf staan de kleine, sappige blaadjes. Ook de felgekleurde bloemen ontstaan aan de rand en zijn meestal geel tot rood. Eenmaal uitgebloeid komen de vijgvormige vruchten. Het vlakke oppervlakte van de schijf vertoont regelmatige patronen van forse doorns. Deze zien er venijnig uit, maar nog meer moet men oppassen voor de groepjes met ragfijne doorntjes die zijn voorzien van weerhaakjes. Ze worden glochiden genoemd en vormen een soort kleine kussentjes. Bij aanraking breken deze glochiden gemakkelijk af, blijven dan in de huid steken en kunnen hier flinke irritatie veroorzaken. Met behulp van plakband kan je deze doorntjes weer verwijderen.

Zowel de schijven als de vruchten zijn eetbaar. De dunne schil van de vrucht is bezet met glochiden en stekels, dus het is wel oppassen geblazen. Als je de vrucht halveert, kun je gemakkelijk het sappige groengele of oranje tot wijnrode vruchtvlees eruit lepelen. Het is een beetje melig met een zoetzure tot zoete smaak. Het vruchtvlees bevat vele zaden die gewoon meegegeten kunnen worden. De schijven kunnen als groente worden gekookt, natuurlijk wel eerst ontdoen van stekels.

Lees meer

De vijgcactus kent ook nog een heel andere toepassing. Het is de gastheer van de cochenille-schildluis (Dactylopius coccus). Dit insect levert een rode kleurstof die veelvuldig in de cosmetica- en voedingsmiddelenindustrie wordt gebruikt. Deze kleurstof is ook bekend als Karmijn of Cochenille (kleurstof E120). In sommige landen zoals op de Canarische eilanden, Peru en Chili worden deze cactussen gekweekt voor de winning van de kleurstof.

De vijgcactus is prima te kweken. Zaaien of nog makkelijker: stekken van een (doormidden gesneden) schijf in voedselarme en zanderige grond gaat prima. En niet te veel water geven, eigenlijk kan je de plant het beste verwaarlozen. Maar wel op een warme, zonnige plek bijvoorbeeld in een kuip, zodat je hem ’s winters binnen kan halen.