Bergamot
Citrus bergamia
Wijnruitfamilie (Rutaceae)
De bergamot in je lijf!
De bergamot (Citrus bergamia) is een klein citrusboompje (tot vier meter hoog) dat oorspronkelijk uit Zuid-Vietnam komt. De vruchten zijn peervormig en zuur. Bij bergamot gaat het dan ook niet zozeer om de vrucht zelf als wel om de bergamotolie die wordt gewonnen uit de schil van onrijpe vruchten. Deze etherische olie dient als ingrediënt in ongeveer een derde van de parfums voor mannen en in de helft van die voor vrouwen. De eerste keer dat bergamotolie in parfums werd gebruikt, was in Eau de Cologne (1709).
Daarnaast wordt bergamotolie ook gebruikt als smaakstof o.a. in Earl Greythee, likeur en gebak. Verder kan er van bergamotvruchten marmelade worden gemaakt. Tegenwoordig wordt bergamotsap aangeprezen om zijn heilzame werking en wordt het in voedingssupplementen gebruikt om het cholesterolgehalte te verlagen. Vooral in Zuid-Italië wordt veel bergamot verbouwd.
De citrusboom bergamot kan verward worden met Monarda spp., een plant die ook bergamot wordt genoemd.
Thema's
De vrucht van Citrus bergamia is eetbaar. Uit de schil wint men een essentiële olie, bergamotolie, die wordt gebruikt als smaakstof. De sterke en aromatische olie wordt gebruikt om toetjes, snoep, gebak, kauwgum en Earl Grey thee mee op smaak te brengen. Het erg zure sap wordt soms gebruikt als vervanging van azijn of citroensap. Het fruitsap werd vroeger gebruikt om calciumcitraat en citroenzuur te maken en tegenwoordig is het een bestanddeel van frisdranken. Oranjebloesemwater is het geconcentreerde vocht dat overblijft nadat de neroli-olie van de bloemen is geëxtraheerd. Het wordt soms gebruikt in nagerechten.
Eau de Cologne is een eau de toilette dat voor het eerst in Keulen werd ontwikkeld in 1695 door de Italiaanse immigrant Gian Paolo Feminis. Hij noemde zijn geurwatertje zelf ‘Aqua Mirabilis’. Voor zijn dood gaf Feminis zijn geheime formule aan Jean Antoine Farina die het bekende product bleef fabriceren. Zijn verwanten gingen verder met de ontwikkeling en exporteerden Eau de Cologne naar verscheidene andere steden. Ten gevolge hiervan werden in 1709 verschillende formules van Eau de Cologne ontwikkeld, allemaal met bergamotolie als karakteristiek bestanddeel.
Bergamot is een bittere, aromatische plant die spanning en krampen verlicht en de spijsvertering verbetert. Neroli-olie, een essentiële olie die gewonnen wordt uit de bloemen, werkt stimulerend en, naar verluidt, als afrodisiacum. Bergamotolie, die gewonnen wordt uit de vruchtenschillen, werkt meer verdovend en genezend. Het vruchtensap werd gebruikt tegen malaria in Calabrië (Italië).
Bergamot wordt voornamelijk gekweekt vanwege de essentiële olie (bergamotolie) in de schillen van de vruchten. Bergamotolie is een belangrijk bestanddeel van Eau de Cologne. Ook werd het een belangrijk ingrediënt van hoogwaardige parfums en aftershaves. Bergamotolie wordt verder gebruikt in huidproducten, zeep, lotions en crèmes. Een andere essentiële olie wordt verkregen uit de bladeren en takken (bergamotpetitgrainolie), maar die wordt alleen in opdracht gemaakt. Neroli-olie, uit de oranjebloesem, wordt in de parfumerie gebruikt.
Naast genezende eigenschappen heeft bergamotolie een vervelende bijwerking: bij gebruik op de huid veroorzaakt het, in combinatie met zonlicht, verkleuringen en verbrandingen.
Details
Omschrijving: | Boom, 12 m. (in cultuur 4-5 m.) |
---|---|
Verspreiding: | Van oorsprong uit tropisch azië, maar nu veel in het zuiden van italiё te vinden. |
Jaarcyclus: | Wintergroene vaste plant, bloeit meermalig |
Winterhardheid: | Tropische kas |
Bloeiperiode: | Maart - april |
Bloemkleur: | Wit |
Vruchtperiode: | November |
Vruchtkleur: | Geel |
Op z'n mooist: | Maart - april, november |