Scherpe hulst
Ilex aquifolium
Hulstfamilie (Aquifoliaceae)
Thans niet bedreigd
Gewapende genezer
Scherpe hulst is een wintergroene struik met glimmend groene, leerachtige bladeren, die met scherpe tanden bezet zijn. Tijdens de bloei aan het eind van de lente vind je in de oksels van bladeren trossen van kleine, witte, weinig opvallende bloemen. De struiken of kleine bomen kunnen tot maximaal zo'n 10 meter hoog worden, maar meestal zijn ze kleiner. In de winter is hulst een opvallende verschijning met groen blad en rode bessen.
Ilex aquifolium komt oorspronkelijk voor langs de bosranden in West- en Zuid-Europa (inclusief het mediterrane gebied) tot het zuidwesten van Azië en is sinds de Oudheid in cultuur. De naam aquifolium duidt op de gestekelde bladeren (aqui = gestekeld en folium = blad). Scherpe hulst is tweehuizig, er zijn dus mannelijke en vrouwelijke planten. De bessen zijn giftig bij overmatig gebruik door stoffen zoals ilicine en veroorzaken braken en diarree. Na de vorst verdwijnt deze stof echter en worden de besjes gegeten door vogels, knaagdieren en herten.
De plant wordt door vogels verspreid, vooral op schaduwrijke plekken en onder bomen vindt men jonge struiken. Vanwege de symboliek voor het afweren van onheil, werd hulst al vroeg aangeplant bij boerderijen en huizen.
Thema's
vogels eten de bessen in de winter.
bessen veroorzaken braken en diarree.
in hulstbladeren zitten looistoffen of tanninen, saponinen of zeepstoffen, xanthinen zoals theobrominecaffeïne, cafeïne, koffiezuur, bitterstoffen zoals ilicine en flavonoïden. Vroeger werd thee getrokken van jonge hulstblaadjes in juni geplukt. Dit werd toegepast bij jicht en bronchitis en het zou een medicijn zijn tegen verstopping en epilepsie. Ook zou het kramp opheffen, koortsverlagend zijn en urine afdrijvend. Aan saponinen worden veel verschillende gunstige werkingen toegedicht.
het hout wordt wel gebruikt voor wandelstokken.
hulst werd gezien als een krachtige plant, die blikseminslag, heksen en demonen zou afweren.
Details
| Omschrijving: | Boom, struik, tot 15 m. |
|---|---|
| Verspreiding: | West-europa tot china |
| Leefgebied: | Bossen, bosrand, houtwal, struwelen, heggen, duinbos. |
| Jaarcyclus: | Wintergroene vaste plant, bloeit meermalig |
| Winterhardheid: | Kouder dan -20 °c |
| Bloeiperiode: | Mei - september |
| Bloemkleur: | Wit |
| Notities bloemen: | Mannelijke kleine witte bloemen in een groepje in de bladoksels, 6 - 7 mm. vrouwelijke bloemen 1 - 3 bijeen. mannelijke of vrouwelijke bloemen aan aparte planten. |
| Vruchtperiode: | Oktober - februari |
| Vruchtkleur: | Rood |
| Notities vruchten: | Rode bes 0,6 - 1 cm. |
| Op z'n mooist: | Mei, november - december |
Bronnen
http://www.floravannederland.nl/planten/hulst,https://www.wilde-planten.nl/hulst.htm,
https://waarneming.nl/soort/info/6894,
www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Hulst,
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze,
Geneeskrachtige planten - Nederlands Openlucht museum 2005