Boksdoorn of Gojibes
Lycium barbarum
Nachtschadefamilie (Solanaceae)
Heldere ogen
Boksdoorn is een bladverliezende struik uit de nachtschadefamilie. Hij komt oorspronkelijk uit China, maar komt nu ook in de rest van Azië en in Europa voor. In Nederland groeit hij in de duinen aan de westkust, en op de Waddeneilanden.
De struik heeft vrij kleine blaadjes, die eetbaar zijn en in thee kunnen worden gebruikt. De takken dragen doorns, en de kleine bloemen zijn lichtpaars. De eironde tot langwerpige bessen zijn vuurrood en worden tegenwoordig als ‘superfood’ verkocht: gojibessen, die ook van de nauw verwante soort Lycium chinense afkomstig kunnen zijn.
Boksdoorn wordt in Noord-China en elders in Azië op grote schaal gekweekt, en is al honderden jaren in gebruik in de traditionele Chinese geneeskunde; de vruchten worden toegepast als Gouqizi, in een versterkend middel dat het immuunsysteem en de teint verbetert en ‘het oog helderder maakt’.
De gojibessen van Lycium barbarum worden nogal eens vervangen door die van Lycium chinense (Chinese boksdoorn), die van mindere kwaliteit worden beschouwd en dus goedkoper zijn. Er zijn DNA testen ontwikkeld om de bessen van beide soorten te kunnen onderscheiden.
Thema's
de bessen hebben een reputatie voor het verbeteren van de leverfunctie en het zicht, maar zouden ook veroudering tegengaan. In China worden ze al meer dan 2000 jaar als geneesmiddel en voedingssupplement gebruikt. Laboratoriumstudies hebben een positief effect op zenuwaandoeningen aangetoond. De bessen bevatten veel caroteen, dat het effect op oogkwalen kan verklaren. De aanwezige polysacchariden zouden onder meer activiteit tegen kanker hebben, en ook verantwoordelijk zijn voor neurologische effecten en voor modulatie van het immuunsysteem. De effecten op veroudering zijn mogelijk terug te leiden tot de anti-oxidant activiteit van de bessen, o.m. veroorzaakt door betaïne, en door de bloedsuikerverlagende werking. In klinische testen op proefpersonen bleek dat dagelijkse consumptie van de bessen het welzijn bevorderde en positieve invloed had op neurologische, psychologische en maag-darm functies.
Details
Omschrijving: | Struik, tot 3 m. |
---|---|
Verspreiding: | Oorspronkelijk uit china |
Leefgebied: | Hellingen, in de buurt van velden en huizen of bij sloten. |
Jaarcyclus: | Bladverliezende vaste plant, bloeit meermalig |
Winterhardheid: | Tot -15 °c |
Bloeiperiode: | Mei - augustus |
Bloemkleur: | Paars |
Vruchtperiode: | Augustus - november |
Vruchtkleur: | Rood, oranje |
Notities vruchten: | Rode of oranjerode bessen. |
Bronnen
Chang R.C.-C. & So K.-F.-2008. Use of anti-aging herbal medicine Lycium barbarum against aging-associated diseases. What do we know so far? Cellular and Molecular Neurobiology 28(5): 643-652. https://link.springer.com/article/10.1007/s10571-007-9181-x,Amagase H. & Nance D.M.-2008. A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical study of the general effects of a standardized Lycium barbarum (Goji) juice GoChi. The Journal of Alternative and Complementary Medicine 14(4): 403-412. https://www.liebertpu